آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی، بررسی مفهوم «تخلفات اداری»

تخلف اداری در معنای عام خود به معنای تخطی از قوانین و مقررات است که در برخی مصادیق شامل عنوان جرم هم می شود اما در معنای خاص، تخلفات اداری مربوط به اعمال خلاف حیثیت و مقام و وظایف حرفه‏ای هر فرد است که حاصل نقض مقررات اداری است و عنوان جرم نیز در مورد آن صادق نیست، البته تخلفات اداری در قانون رسیدگی به تخلفات اداری در معنای عام به کار رفته است و برخی از مصادیق ذکر شده در قانون جرم نیز هستند. مبنای حقوقی مسئولیت اداری کارمندان دولت به اصل حاکمیت قانون برمی گردد که مستخدمین دولت با قبول قرارداد استخدامی خود، تعهد به قوانین اداره را می پذیرند و مبنای فقهی این مسئولیت نیز به قاعده لزوم وفای به عهود برمی گردد. هیئت‏‌های رسیدگی به تخلفات اداری اصلی ترین مرجع رسیدگی به این تخلفات هستند که در هر ارگانی تشکیل می شوند و آرای آنها قابل تجدید نظر می باشد، همچنین هیئت عالی نظارت بر عملکرد هیئت‏‌های بدوی و تجدیدنظر نظارت داشته و اختیاراتی از جمله ابطال تصمیمات و انحلال این هیئت‏ها را بر عهده دارد. علاوه بر این مراجع اداری، دیوان عدالت اداری به عنوان یک دادگاه قضایی صلاحیت رسیدگی به تخلفات اداری را دارد و همچنین از آراء هیئت های رسیدگی به تخلفات می توان به دیوان عدالت اداری شکایت کرد. قابل ذکر است در ایران همه ارگان‏ها و مستخدمین دولت مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری نیستند، که می توان به مشمولین قانون کار، قضات، اعضای هیئت‌‌‏های علمی و... اشاره کرد، این موارد غالبا از قوانین خاص پیروی می کنند.

واژگان کلیدی: تخلف اداری، مسئولیت اداری، هیئت رسیدگی به تخلفات اداری، مجازات‏های اداری، دیوان عدالت اداری.