آشنایی با جایگاه و صلاحیت‌های شورای نگهبان؛ نظارت شورای نگهبان بر مصوبات مجلس شورای اسلامی بر اساس اسناد بالادستی

در سلسله مراتب قواعد حقوقی، مصوبات مجلس شورای اسلامی ذیل هنجار برتر قانون اساسی تعریف و تبیین می‌گردد. از همین رو، شورای نگهبان به موجب اصول 72، 94 و 96 قانون اساسی بر مصوبات مجلس شورای اسلامی از حیث عدم مغایرت با قانون اساسی نظارت می‌نماید. در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر قانون اساسی اسناد و قواعدی وجود دارد که در سلسله مراتب قواعد حقوقی، مافوق مصوبات مجلس شورای اسلامی جای دارند. از این موارد و مستندات، با عنوان «اسناد بالادستی» تعبیر می‌شود. «اسناد بالادستی» مفهومی نسبی است که در هر مرتبه از سلسله مراتب قواعد حقوقی می‌تواند، مفهوم پیدا کند. سیاست‌های کلی نظام، سند چشم‌اند‌‌از بیست ساله و آن دسته از احکام و فرامینی که از جانب رهبری تحت عنوان حکم حکومتی صادر شده است بر اساس قانون اساسی نسبت به مصوبات مجلس شورای اسلامی «سند بالادستی» محسوب می‌شوند. مجلس شورای اسلامی همواره باید در مصوبات خود عدم مغایرت با این اسناد را لحاظ نماید. شورای نگهبان، حسب مورد در نظارت بر مصوبات مجلس شورای اسلامی از حیث عدم مغایرت با اسناد بالادستی دارای صلاحیت است.

 
واژگان کلیدی: اسناد بالادستی، سیاست‌های کلی نظام، احکام حکومتی، سیاست‌های دفاعی امنیتی کشور، شورای نگهبان.