بررسی جایگاه و صلاحیت‌های دیوان عدالت اداری؛ پیشینه و جایگاه دیوان عدالت اداری

دیوان عدالت اداری یکی از نهادهای اساسی حایز اهمیت در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران است که کارویژه آن اقامه حاکمیت قانون، و رسیدگی به شکایت مردم از دولت است. البته امکان رسیدگی به تظلمات مردم نسبت به اعمال حکومت در تاریخ حقوقی ایران به دوران تشکیل اولین حکومت‌ها بر می‌گردد. مشخصا سابقه نهاد شورای دولتی در دوران مشروطه با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بود و این شورا عملا تشکیل نشد، بعد از انقلاب اسلامی ایران نیز برای عملی کردن اصول 170 و 173 قانون اساسی در سالهای 60، 85 و 92 قوانین دیوان عدالت اداری به تصویب رسید. در مورد جایگاه دیوان عدالت اداری در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران باید گفت که دیوان یک مرجع قضایی دارای صلاحیت رسیدگی به موضوعات اداری است و این اختصاصی بودن نباید دستاویزی برای کاهش صلاحیت‌های آن باشد هرچند برخی بر این عقیده هستند و اصل 173 را استثنایی بر اصل 159 تلقی می‌کنند. همچنین اگرچه دیوان عدالت اداری یک دادگاه اختصاصی است، اما هم عرض دیوان عالی کشور و زیر نظر رییس قوه قضاییه فعالیت می‌کند.

واژگان کلیدی: دیوان عدالت اداری، نظارت قضایی، تظلمات مردم، حاکمیت قانون، ابطال مقررات دولتی