افزایش چشمگیر ثبتنامکنندگان در انتخابات، عامل سخت شدن کار شورای نگهبان در بررسی صلاحیتها بود
به گزارش مرکز رسانه پژوهشکده شوری نگهبان، دکتر کدخدایی عضو حقوقدان و رییس پژوهشکده شورای نگهبان که به عنوان مهمان مراسم آغاز به کار رادیو انتخاب در استودیوی این رادیو سخن میگفت ضمن تبریک ایام و اعیاد ماه معظم شعبان، آغاز به کار رادیو انتخاب را تبریک گفت و راهاندازی این رادیو را فعالیتی ارزشمند در معاونت صدای سازمان صداو سیمای جمهوری اسلامی ایران دانست.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سوالی در زمینه سقف زمانی اظهار نظر شورای نگهبان درباره صلاحیت نامزدها گفت: فارغ از مبانی و قوانین، آنچه که شورای نگهبان تاکنون به صورت رویه عمل کرده این بوده است که تا زمان تصویب اعتبارنامهها ممکن است ورود داشته باشد ولی بعد از تصویب اعتبارنامهها، شورای نگهبان هیچگاه ورود نکرده است و مسئله به خود نمایندگان مجلس واگذار شده است. اما قبل از تصویب اعتبارنامه شورای نگهبان قائل به حق اظهارنظر درباره صلاحیت نامزدهاست و معتقد است تا زمانی که صحت انتخابات را اعلام نکرده است در واقع این حق را دارد که ورود داشته باشد، مثلاً موردی در گذشته بود که فردی بعد از برگزاری انتخابات که رای هم آورده بود برای شورای نگهبان مشخص شد مدرک تحصیلی وی معتبر نیست و انتخابات نسبت به آن فرد در آن حوزه ابطال شد.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان همچنین گفت: ما همیشه تاکید کردهایم که شورای نگهبان مرجعی است که نسبت به یک انتخابات اعلام نظر میکند، بنابراین هر نظری که در بررسی صلاحیتها نسبت به افراد میدهد آن نظر شورای نگهبان فقط برای همان انتخابات معتبر است و هیچگاه مدعی نیستیم و حتی عکس این را هم اعلام کردهایم اگر شورای نگهبان نتواند صلاحیت شخصی را تایید کند به این مفهوم نیست که او در جای دیگر صلاحیت حضور ندارد. رویه کاری هم همین بوده است یعنی شما خیلی از افراد را ملاحظه کردهاید که شورای نگهبان صلاحیتشان را تایید نکرده است ولی بعد در جایگاه وزیر، معاون وزیر و یا مدیرکلی قرار گرفته اند.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه درباره موضوع حضور متخصصین در مجلس شورای اسلامی این بحث را موضوعی تخصصی دانست و گفت: یک بحث کلان ما داریم در حوزه مجلس و نمایندگی مجلس که یک بحث مبناییاست که خیلی جاها شده است ولی نهایتاً به وضعیت فعلی رسیده است که آیا نمایندگان مجلس را از بین متخصصین و اقشار خاصی انتخاب کنیم و یا اینکه چون نماینده مردم هستند باید از بین اقشار مختلف مردم، همانطور که مردم تشخیص دادند انتخاب شوند؟ این دو نظر است؛ اگرچه در بادی امر
فکر شود که شاید بهتر باشد که افراد متخصص بیایند که با قانونگذاری، اقتصاد و مباحث سیاسی آشنایی کامل داشته باشند، استدلال خوبی هم هست اما چون مجلس نماد مردم است و شما فرض کنید ما اصل ۵۹ قانون اساسی را داریم که میگوید قانونگذاری میتواند به صورت مستقیم توسط مردم انجام شود یعنی مجلس ممکن است در بعضی از مسائل مهم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی موضوع را به مردم ارجاع دهد در قالب اصطلاحا رفراندوم اصل ۵۹. آنجایی که مردم رای میدهند آیا همه اقشار مردم متخصص قانونگذاریاند یا متخصص اقتصادی هستند؟! طبیعتاً تخصصی ندارند و یک بخش ممکن است متخصص باشند به همین خاطر میگویند مجلس نماد مردم هستند یا تعبیری که حضرت امام دارند و میفرمایند مجلس عصاره فضایل مردم است، یعنی یک نمونه کوچک از جامعه ما هستند یا هر جامعه دیگری. وقتی که اینگونه باشد دیگر تخصص به این شکل کنار میرود و ما باید بحث تخصص را جای دیگر تعقیب میکنیم و این راهکاریاست که خیلی از کشورها دارند و من خودم سالهاست این را مطرح کردهام هم در دانشگاهها و هم در نشستهای علمی و تخصصی . طبیعتاً شما انتظار ندارید همه نمایندگان متخصص قانونگذاری، اقتصاد یا حوزههای دیگر باشند اما باید به آنها کمک شود در قانونگذاری و در اصلاح قوانین متخصصانی به کار گرفته شوند. برای این کار دو راهکار وجود دارد، یک راه اینکه انتخابات حزبی برگزار شود و اتاقهای فکر احزاب کمک کنند به نمایندگان برای تصمیمگیری، برای قانونگذاری و برای هر امر دیگری که وظیفه نماینده است و راهکار دوم این است که مراکز تخصصی در کنار مجلس داشته باشیم که مصوبات حتماً از آن گردونه آنها خارج شود و بعد در اختیار نمایندگان محترم مجلس قرار بگیرد و حرف متخصصین که در این حوزه هستند، مثلاً یک بخش حقوقدانند، یک بخش اقتصادداناند، یک بخش صاحب نظر در علوم سیاسی هستند حرف اینها برای نمایندگان قابل قبول باشد و آنها بپذیرند و در واقع نمایندگان وارد هر امر تخصصی نمیشوند بلکه به آن سیاستگذاری کلان آری یا نه نمیگویند. از این دو روش باید استفاده کنیم اما اگر بخواهیم مجلس را فقط تخصیص بدهیم به برخی اقشار، جنبه عمومی بودن انتخابات و نمایندگی سلب میشود و این امریاست که با مبانی مردم سالاری هم مغایرت دارد.