آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی؛ بررسی مفهوم «خلافت»

 قدرت سیاسی و حاکمیت محوری‏ترین مباحث مشترک علم سیاست و حقوق به شمار می‏ روند. حاکمیت در دو بعد داخلی و خارجی مورد بحث و بررسی قرار می‏ گیرد که بعد خارجی آن ناظر به مفهوم استقلال نظام سیاسی یک کشور از سایر قدرت‏ها بوده و بعد داخلی آن به قدرت عالیه اشاره دارد. در کشورهای مختلف از گذشته تا عصر حاضر، گونه‏های مختلفی از حاکمیت ارائه و پیاده شده است که از صورت‏بندی کهن اسلامی آن، معمولاً با واژه «خلافت» یاد می‏شود؛ واژه‏ای که کلیدی‏ترین مفهوم فرهنگ سیاسی مسلمانان به شمار می ‏رود. جهت شناخت ابعاد مختلف مفهوم خلافت، ابتدا به واژه‏شناسی و سیر تطور آن پرداخته، آنگاه تاریخچه مجملی از نهاد خلافت ارائه می‏ شود. در بخش اخیر، مهم‌ترین نظریات مشروعیت سیاسی مسلمانان که منبعث از نحوه انتخاب خلیفه بوده، گنجانده شده است. سپس از اقسام و انواع خلافت سخن به میان آمده، سرانجام مبانی فقهی و حقوقی آن مورد مداقه قرار گرفته است. در این بخش به وجوب انتخاب خلیفه، مشروعیت حکومت، مسأله بیعت و لوازم آن ـ همچون پایبندی به بیعت و فرمان‏پذیری از خلیفه ـ و شرایط و ویژگی‏های خلیفه‏ اشاره رفته و کوشش شده است میان مطالب پیش گفته با مبانی فقهی و حقوقی ارتباط برقرار شود.