حکمرانی به مثابه امر اعتقادی، اخلاقی و فقهی - حقوقی

به گزارش مرکز رسانه پژوهشکده شورای نگهبان، در بیست‌و‌چهارمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «حکمرانی از نظر تا عمل» که به همت پژوهشکده شورای نگهبان برگزار می‌شود، «حکمرانی به مثابه امر اعتقادی، اخلاقی و فقهی - حقوقی» با حضور موسوی خوشدل بررسی شد.

در ابتدای جلسه موسوی‌ خوشدل با توضیح عنوان بحث و یادآوری ماهیت حکمرانی، بررسی موضوع حکمرانی از منظر اعتقادی و اخلاقی و به ویژه از منظر فقهی–حقوقی را دارای صبغه حقوقی خواند.

وی بحث حکمرانی را از جهت فاعلی به معنای اعمال حکم از سوی حکمران و از جهت قابلی به معنای پذیرش و تمکین به حکم از سوی شهروندان قابل بررسی دانست.

موسوی‌ خوشدل در بخشی از سخنان خود در خصوص حکمرانی به مثابه امر اعتقادی، با اشاره به اصل اعتقادی توحید، گفت: در عالم وجود چرخه عظیم و یک قطبی من‌اللهی و الی‌اللهی وجود دارد؛ « انا لله و انا الیه راجعون». حکمرانی‌ها نسبت به این عظیم‌ترین واقعیت عالم وجود، یا موضع مخالفت و انکار و مقابله دارند(بشرط لا)، یا موضع بی تفاوتی و انفعال دارند(لابشرط) و یا موضع اثبات و همراهی و همسویی(بشرط شیء) و این امر از مهم‌ترین ملاک‌های ارزیابی حکمرانی است.

موسوی خوشدل افزود: از دیدگاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حکومت برخاسته از موضع طبقاتی و سلطه‌گری فردی یا گروهی نیست، بلکه تبلور آرمان سیاسی ملتی هم‌کیش و هم‌فکر است که به خود سازمان می‌دهد تا در روند تحول فکری و عقیدتی، راه خود را به سوی هدف نهایی(حرکت به سوی الله) بگشاید.

قانون اساسی، موضع نظام جمهوری اسلامی ایران را در خصوص چرخه عظیم مذکور تعیین می کند و می‌گوید که هدف از حکومت، رشد دادن انسان در حرکت به سوی نظام الهی است(و الی‌الله المصیر) تا زمینه بروز و شکوفایی استعدادها به منظور تجلی ابعاد خداگونگی انسان فراهم آید(تخلقوا باخلاق‌الله) و این جز در گرو مشارکت فعال و گسترده تمامی عناصر اجتماع در روند تحول جامعه نمی‌تواند باشد.

در اصل دوم قانون اساسی نیز ایمان به خدای یکتا(لااله الا الله) و اختصاص حاکمیت و تشریع به او و لزوم تسلیم در برابر امر او، به عنوان اولین پایه نظام جمهوری اسلامی ذکر شده است.

موسوی خوشدل در ادامه در بیان جلوه‌هایی از کارآمدی حکمرانی دینی، از اتصال حاکمیت دینی به منبع پرفیض حکمت، علم، قدرت، خلاقیت و هدایت یاد کرد و افزود: حکومت دینی از واکنش حمایت‌گرانه عالم وجود، اعم از عالم شهود و عالم غیب بهره می‌برد و حرکت این حکومت با وجود سیل مخالفت‌های قدرت‌های مادی، حرکت در مسیر خروشان آفرینش است.

در ادامه این نشست، پژوهشگران حاضر سوال‌ها و نظرهای خود را درباره سخنان موسوی خوشدل مطرح کردند و وی به این سوال‌ها پاسخ داد.