استظهارات شورای نگهبان در نظرات عدم مغایرت با شرع و قانون اساسی
پژوهشکده شورای نگهبان به‌عنوان بازوی پژوهشی این شورا، با هدف تحلیل ابعاد مختلف نظرات شاخص شورای نگهبان و نیز کشف ظرفیت‌های این شورا در تحول و تکامل نظام حقوقی و آسیب‌شناسی مسائل مهم و تأثیرگذار آن از خلال بازخوانی این نظرات و با بهره‌گیری از تجارب بررسی و نقد نظرات نهادهای دادرس اساسی در سایر کشورها، طرح پژوهشی «بازخوانی تحلیلی نظرات شاخص شورای نگهبان» را در قالب سلسله نشست‌هایی طراحی کرد که دستاوردهای آن هم‌اکنون پیش روی اندیشمندان و پژوهشگران قرار دارد. منظور از «نظرات شاخص» در این طرح، آن دسته از نظراتی است که بر نظام حقوقی تأثیری ویژه داشته‌اند؛ یا تحولی بنیادین در نظام حقوقی را رقم زده‌اند، یا شکل‌گیری رویه‌ای نوین را سبب شده‌اند و یا رویکردی خلاف رویکردهای مشهور را در پیش گرفته‌اند.
هفتمین گزارش از سلسله جلسات بررسی نظرات شاخص شورای نگهبان که تحقیق و تنظیم آن توسط حسین امینی پزوه انجام شده است به جلسه برگزارشده درباره اظهار نظر شماره ۱۷۴۷۷/۱۰۲/۹۹ مورخ ۳۱/۲/۱۳۹۹ شورای نگهبان درباره مصوبه «مقابله با اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی علیه صلح و امنیت»، مصوب ۲۹/۲/۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی اختصاص دارد.
«استظهارات شورای نگهبان در نظرات عدم مغایرت با شرع و قانون اساسی» موضوعی است که در این جلسه مطرح شده و حاضران درباره اظهار نظر یادشده بحث کرده‌اند. در این نظر، این شورا با استظهار از مصوبه مجلس، عدم مغایرت آن را با شرع و قانون اساسی اعلام کرده است. در این گزارش، این موضوع از ابعاد مختلف واکاوی شده و نتیجه مباحث در آن منعکس شده است.
در این گزارش مباحث مطرح شده در جلسه، ذیل شش عنوان تنظیم شده است؛ ابتدا ماهیت استظهارات شورای نگهبان و انواع آن بررسی شده است؛ پس از آن، صلاحیت این شورا در استظهار از مصوبات موضوع رسیدگی مطالعه و نظرات موافق و مخالف مطالعه شده است؛ سپس، الزام‌آوری این استظهارات برای سایرین واکاوی شده است؛ در ادامه، ضمانت اجراهای این استظهارات، با فرض الزام‌آور بودن‌شان، برشمرده شده است؛ در بخش بعدی، عللی که شورای نگهبان به این استظهارات رو می‌آورد، بیان شده است و در پایان نیز، این استظهارات از نظر مزایا و معایبی که دارد، ارزیابی شده است.
در پایان ذکر این نکته لازم است که این گزارش، حاصل جمع‌بندی نظرات اعضای حاضر در جلسه است و بیانگر نظر پژوهشکده شورای نگهبان نیست و پژوهشکده شورای نگهبان با انتشار این گزارش‌ها، تجربه این طرح پژوهشی مبتکرانه را با صاحب‌نظران عرصه حقوق عمومی به اشتراک می‌گذارد و از آنها دعوت می‌کند با بیان نواقص موجود، به ارتقای کیفی این طرح کمک کنند.
استظهارات شورای نگهبان در نظرات عدم مغایرت با شرع و قانون اساسی