شرح مبسوط قانون اساسی؛ شرح اصل هشتاد و هشتم قانون اساسی

یکی از کارویژه‌های مهم مجلس شورای اسلامی نظارت این نهاد بر امور جاری کشور و اجرای قوانین توسط مقامات اجرایی و سازمانها و دستگاه‌های مختلف است. برای انجام این وظیفه مهم، برخی ابزارهای نظارتی نیز برای مجلس شورای اسلامی مورد اذعان و تصدیق قانونگذار اساسی قرار گرفته است. بر اساس اصل هشتادوهشتم قانون اساسی، یکی از روشهای اعمال صلاحیت نظارتی مجلس شورای اسلامی بر ، مقامات اجرایی با توجه به مسئولیت سیاسی آنها در قبال این نهاد "سؤال " از وزرا و رئیس‌جمهور در مورد چگونگی اجرا و انجام وظایف قانونی آنان میباشد. اصل مذکور با قائل شدن به تفاوت در سؤال از رئیس‌جمهور و هر یک از وزرا، در نصاب و مهلت پاسخگویی به دلیل موقعیت و شأن برتر رئیس‌جمهور، داری احکام مشخصی در این زمینه میباشد. علی‌رغم دغدغه تدوین‌گنندگان قانون اساسی در خصوص نظارت نمایندگان مردم بر عملکرد مقامات قوه مجریه از طریق سؤال، تجربه عملی در طول سالیان حکومت اصل هشتادوهشتم قانون اساسی، نشانگر آن است که این ابراز نظارتی نتوانسته است کارآیی لازم را در نظارت مجلس شورای اسلامی بر مقامات قوه مجریه و تأثیرگذاری لازم داشته باشد. چگونگی پرداختن به این ابزار نظارتی واعمال آن، ایرادات حاکم بر این اصل و نیز ضمانت اجراهای حاکم بر آن در سایه قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به عنوان مهمترین قانون در راستای اجرایی نمودن این اصل، از جمله مواردی است که نوشته حاضر در پی بررسی و تحلیل آنها برآمده است.

واژگان کلیدی: مسئولیت سیاسی، نظارت، سؤال، پاسخگویی، مجلس شورای اسلامی، رئیس‌جمهور، وزرا.